Ook dit jaar is er weer een dodenherdenking in Woudbloem op het fabrieksterrein aan de Scharmer Ae. De Dorpsverenigingen van Woudbloem en Scharmer verzorgen gezamenlijk de herdenking.
Vanaf half acht ‘s avonds is het verzamelen bij Erf en Weide in Woudbloem en gaan we om ongeveer kwart voor acht in stille tocht naar de fabriek. Er wordt even stil gestaan bij het huis waar dhr. Thoma heeft gewoond in de “Tienborg”.
Op het fabrieksterrein is de kransleggingsceremonie. Na de plechtigheid gaan we terug naar Erf en Weide voor een kop koffie of thee.
Iedereen is van harte welkom!
De drie stakers van Woudbloem
Tijdens de april-meistakingen van 1943 leggen vele arbeiders in Groningen het werk neer. Niet zonder risico, want de Duitse bezetter voert het standrecht in. Op staken of het plegen van ‘sabotage’ komt de doodstraf te staan. Eisso Kleefman uit Woudbloem gaat op 3 mei echter wel gewoon naar zijn werk op de aardappelmeelfabriek in het dorp, samen met zijn broer Hermanus.
De directeur van de fabriek stuurt de broers Kleefman tot nader order naar huis, omdat er niemand bij de fabriek is. Thuis drinken Eisso en Hermanus samen een kop koffie. Tijdens de koffie worden ze overvallen door de Ordnungspolizei, die hen naar het Scholtenhuis brengt.
Even later wordt ook de 26-jarige Egbert Thoma uit Woudbloem opgepakt. De Ordnungspolizei heeft hem aangewezen als een van de verzetsleiders van de aardappelmeelfabriek De Woudbloem. Volgens verklaringen achteraf sporen de politiemannen hem nog aan te vluchten, maar Egbert ziet geen gevaar.
Doodstraf
De volgende morgen om 10:00 uur krijgen de drie mannen in het Scholtenhuis de doodstraf opgelegd. Bij het terrein van de aardappelmeelfabriek, tegen de Vezeldijk, worden drie kruizen op de grond aangebracht. Daar moeten de gebroeders Kleefman en Thoma op gaan staan. Om 16:05 uur worden ze standrechtelijk geëxecuteerd.
De 48-jarige Hermanus laat een vrouw (Antje Scholtens) en drie kinderen achter. Zijn broer Eisso laat eveneens een vrouw (Harmina Scholtens) en drie kinderen achter. Beide broers zijn op een onbekende plaats begraven en daarmee nog altijd vermist. Egberts jonge weduwe, Roelfje Bathoorn, blijft achter met hun zoontje van een half jaar oud. Ook het graf van Egbert is nooit gevonden.
Bericht overgenomen van de website www.groningen4045.nl, waar je naast dit verhaal over de stakers van Woudbloem nog vele andere verhalen over de Tweede Wereldoorlog in onze regio vindt.
Familie aanwezig bij Dodenherdenking in Woudbloem
De familie van de drie stakers was in voorgaande jaren altijd aanwezig bij de Dodenherdenking in Woudbloem. Dit jaar zullen zij voor het eerst in vele jaren op een later moment naar Woudbloem en Scharmer komen, omdat zij dit jaar uitgenodigd zijn om bij de Nationale Herdenking op De Dam in Amsterdam aanwezig te zijn.
Stolpersteine
Weggevoerd en in concentratie- en vernietigingskampen overleden. Neergeschoten tijdens razzia’s, stakingen of samenscholingen. Spoorloos verdwenen of met een herleidbare sterfplek. Duizenden Nederlanders kwamen om tijdens de Tweede Wereldoorlog. De Duitse kunstenaar Gunter Demnig bedacht het project Stolpersteine om de herinnering aan alle slachtoffers van het nationaalsocialisme tijdens deze oorlog levend te houden. Kleine, vierkante messing stenen liggen in het trottoir voor hun voormalige woning of voor gebouwen die een belangrijke rol in hun leven speelden zoals scholen, universiteiten, synagogen of werkplekken. Sinds 1992 en in inmiddels ruim 25 Europese landen zet Demnig zo passanten aan het denken.
De stolperstein van Hermanus Kleefman ligt in Scharmer aan de Borgweg 98. De stolperstein van Eisso Kleefman vind je op de Woudbloemlaan 24 in Woudbloem en de steen voor Egbert Thoma ligt op de Scharmer Ae 17 in Woudbloem.
Documentaire
In 2014 maakte documentairemaakster Liefke Knol een korte film over de drie stakers van Woudbloem.
Monument Slachtoffers Meistaking in Glimmen
In de drie noordelijke provincies werden zestig mensen omgebracht om de wilde staking neer te slaan. Van 34 werd het lichaam meegenomen ‘naar een onbekende plek’ om de bevolking extra te intimideren. Verschillende ooggetuigen wezen eind 1945 een plek aan in het voormalige militaire oefenterrein de Appèlbergen. Daar werden toen negentien slachtoffers gevonden. Vier jaar later bleek dat er nog meer vermisten in de Appèlbergen begraven moesten liggen. Verschillende zoekpogingen mislukten. Volgens een gedetailleerde reconstructie van de gebeurtenissen in 1943 en 1945 liggen de omgebrachte slachtoffers begraven in het Grote Veen van de Appèlbergen.
De lichamen van Eisso en Hermanus Kleefman en Egbert Thoma behoren nog steeds tot de vermisten. In 2004 is er in Glimmen een monument opgericht om de 34 slachtoffers van de Meistaking te herdenken die in het veengebied bij Appèlbergen werden begraven.
Meer informatie over het monument voor de slachtoffers van de Meistaking 1943 in Glimmen vindt u hier op de website www.4en5mei.nl.
